Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

11 Πράγματα που μας έμαθε η Αστροφυσική.

1. Ζείτε σε έναν βράχο.
Το σπίτι σας είναι ένας σχεδόν σφαιρικός βράχος που περιστρέφεται γύρω από ένα άστρο (ο τρίτος βράχος από τον ήλιο) με 100.000 μίλια την ώρα. Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας καλύπτεται από νερό που σχηματίζει λίμνες και ωκεανούς, και περιβάλλεται κυρίως από αέριο άζωτο και οξυγόνο που σχηματίζουν την ατμόσφαιρα. Αυτό είναι το σπίτι μας, και το σπίτι όλων των ανθρώπων που έζησαν μέχρι σήμερα.

2. Είστε φτιαγμένοι από αστρόσκονη.
Μπορεί να ακούγεται λίγο κλισέ, αλλά αυτό δεν το κάνει λιγότερο εκπληκτικό. Ο άνθρακας, το άζωτο και το οξυγόνο στο σώμα σας δημιουργήθηκαν στην καρδιά ενός άστρου πολύ πριν σχηματιστεί το ηλιακό μας σύστημα. Τα πιο κοινά στοιχεί στο σώμα μας είναι και τα πιο κοινά στοιχεία στον γαλαξία μας. Συνεπώς ενσαρκώνετε την ιστορία του ηλιακού μας συστήματος.

3. Ένα τμήμα του εαυτού σας έχει την ηλικία του σύμπαντος.
Ενώ τα βαρύτερα στοιχεία στο σώμα σας δημιουργήθηκαν στο εσωτερικό των άστρων, το υδρογόνο που περιέχει το σώμα σας σχηματίστηκε περίπου τρία λεπτά μετά την Μεγάλη Έκρηξη. Αλλά τα πρωτόνια που περιέχονται στο σώμα μας σχηματίστηκαν ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Κάποια από τα πρωτόνια που βρίσκονται στο σώμα μας σχηματίστηκαν στις πρώτες στιγμές του σύμπαντος.

4. Είστε το κέντρο του σύμπαντος.
Συχνά λέγεται ότι το σύμπαν δεν έχει κέντρο. Το Big Bang δεν ξεκίνησε από ένα συγκεκριμένο σημείο ως μια μεγάλη έκρηξη. Τα πάντα στο σύμπαν (ακόμη και ο χώρος και ο χρόνος) σχηματίστηκαν από κοινού, πράγμα που σημαίνει πως αυτή τη στιγμή βρίσκεστε εκεί που ήταν κάποτε η καρδιά της μεγάλης έκρηξης. Έτσι, βρίσκεστε στο κέντρο του σύμπαντος. Εννοείται πως αυτό ισχύει και για οποιοδήποτε άλλο σημείο στο σύμπαν.

5. Κινείστε με 370 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.
Το Σύμπαν είναι γεμάτο από μια θάλασσα μικροκυματικής ακτινοβολίας γνωστής ως Κοσμική Ακτινοβολία Υποβάθρου (ΚΑΥ). Πρόκειται για το θερμικό απομεινάρι της Μεγάλης Έκρηξης. Τα μήκη κύματος που παρατηρούμε είναι σχεδόν το ίδιο προς όποια κατεύθυνση κι αν κοιτάξουμε, αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι η μια πλευρά του σύμπαντος έχει μικρότερα μήκη κύματος από την άλλη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το ηλιακό μας σύστημα κινείται μέσα στη θάλασσα της μικροκυματικής ακτινοβολίας, κάνοντας την πίσω μας μικροκυματική ακτινοβολία να μετατοπίζεται προς το ερυθρό και την μπροστά μας προς το μπλε. Χρησιμοποιώντας τις εξισώσεις του φαινομένου Doppler υπολογίζεται η ταχύτητα των 370 km/s.

6. Βομβαρδίζεστε από νετρίνα.
Τα νετρίνα δημιουργούνται στο εσωτερικό του ήλιου μας διαμέσου αντιδράσεων πυρηνικής σύντηξης. Σχηματίζονται επίσης και στους πυρήνες μακρινών άστρων. Δεδομένου ότι τα νετρίνα αλληλεπιδρούν ελάχιστα με την ύλη, μπορούν να διέρχονται μέσα από αυτή πολύ εύκολα. Αυτή τη στιγμή διέρχονται από κάθε τετραγωνικό εκατοστό του σώματός σας περίπου 100 δισεκατομμύρια ηλιακά νετρίνα. Την νύχτα διέρχονται μέσα από το σώμα σας αφού έχουν διασχίσει ολόκληρη τη Γη.

7. Είστε θερμότεροι από τον ήλιο.
Ο ήλιος έχει πολύ υψηλότερη θερμοκρασία από σας. Ακόμα και η μικρότερη θερμοκρασία του ήλιου που εμφανίζεται στην επιφάνειά του – περίπου 6000 βαθμοί Κελσίου – είναι πολύ μεγαλύτερη από την θερμοκρασία των 37 βαθμών Κελσίου του ανθρωπίνου σώματος. Αλλά ανά όγκο παράγετε περισσότερη θερμότητα από τον ήλιο. Αυτό μπορεί να ακούγεται παράλογο, αλλά εσείς παράγετε θερμότητα μέσα από το μεγαλύτερο μέρος του όγκου σας διαμέσου των χημικών αντιδράσεων, ενώ ο ήλιος παράγει θερμότητα μόνο στον πυρήνα του διαμέσου της πυρηνικής σύντηξης.

8. Τα πάντα έλκονται από σας.
Ο παγκόσμιος νόμος της βαρύτητας μας λέει ότι οι μάζες έλκονται μεταξύ τους. Το βάρος σας είναι η δύναμη με την οποία μας έλκει η Γη. Όμως κι εσείς έλκετε τη Γη με την ίδια δύναμη. Και μάλιστα έλκετε βαρυτικά κάθε σώμα που βρίσκεται γύρω σας. Απλά αυτές οι δυνάμεις είναι πολύ ασθενείς για να τις παρατηρήσετε.

9. Η αίσθηση που έχετε για τον χρόνο είναι μοναδική.
Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, δεν υπάρχει κοσμικό ρολόι που να καθορίζει τον συμπαντικό χρόνο. Σύμφωνα με τη σχετικότητα, δεν υπάρχει παγκόσμιο «τώρα». Αντ’ αυτού, το τι συνιστά το παρόν εξαρτάται από την δική σας θέση και κίνηση, και ο καθένας με μια διαφορετική θέση και κίνηση αντιλαμβάνεται μια διαφορετική ροή του χρόνου. Διαθέτετε ένα «τώρα» που είναι αποκλειστικά δικό σας.

10. Υπάρχει μόνο ένας από εσάς.
Το Σύμπαν είναι τεράστιο . Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες μόνο στο ορατό σύμπαν. Αυτό σημαίνει περισσότεροι από 10 γαλαξίες για κάθε άνδρα, γυναίκα και παιδί στη Γη. Αυτοί οι γαλαξίες θα μπορούσαν να έχουν κατά μέσο όρο περίπου 100 δισεκατομμύρια άστρα. Γύρω από τα οποία υπάρχουν δεκάδες πλανήτες. Παρά την τεράστια ποικιλομορφία, οι πιθανότητες του συνδυασμού του DNA σας και των εμπειριών σας να απαναληφθούν είναι αστρονομικά μικρές.

11. Η ζωή σας θα μπορούσε να δώσει νόημα στο σύμπαν.
Είστε μια συλλογή από σωματίδια που αποκτήσατε αυτεπίγνωση, και πολλοί από σας υπήρξατε τόσο καλότυχοι ώστε να έχετε την τροφή, την προστασία και τον ελεύθερο χρόνο που απαιτούνται για να θαυμάσετε, να στοχαστείτε, και να κατανοήσετε μέχρις ενός σημείου το σύμπαν που σας περιβάλλει. Αν όλοι οι άνθρωποι είχαν αυτές τις δυνατότητες, τότε θα είχαμε περισσότερες πιθανότητες να κατανοήσουμε πλήρως το σύμπαν.






Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Απλή Αρμονική Ταλάντωση (Α.Α.Τ) Εξισώσεις κίνησης

Περιοδικά ονομάζονται τα φαινόμενα που επαναλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο σε ίσα χρονικά διαστήματα. Π.χ. ομαλή κυκλική κίνηση, κίνηση εκκρεμούς, περιστροφή γης γύρω από τον ήλιο κ.ά. (Σκέψου μερικά ακόμη …) Στοιχεία περιοδικής κίνησης Κάθε περιοδική κίνηση χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω τρία στοιχειά: Περίοδος (Τ) ενός περιοδικού φαινομένου ονομάζεται ο χρόνος που απαιτείται για μια πλήρη επανάληψη του φαινομένου ή ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δύο διαδοχικών επαναλήψεων του φαινομένου. Η περίοδος είναι μονόμετρο μέγεθος και η μονάδα μέτρησής της είναι το 1 sec . Συχνότητα (f) ενός περιοδικού φαινομένου ονομάζεται το φυσικό μέγεθος του οποίου το μέτρο θα δίνεται από το σταθερό πηλίκο του αριθμού Ν των επαναλήψεων του φαινομένου σε κάποιο χρόνο t, προς το χρόνο αυτό.Δηλαδή:        Η συχνότητα είναι μονόμετρο μέγεθος και έχει μονάδα μέτρησης το 1 sec -1 ή 1 κύκλος/sec ή 1 Hz (Hertz) . Σχέση μεταξύ περιόδου – συχνό...

Ενέργεια Ταλάντωσης

Η ενέργεια της ταλάντωσης Ε (ή ολική ενέργεια) ενός συστήματος που εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση ισούται με την ενέργεια που προσφέραμε αρχικά στο σύστημα για να το θέσουμε σε κίνηση (ταλάντωση).  Η ενέργεια αυτή θα δίνεται από τη σχέση:  Από την σχέση αυτή προκύπτει ότι το πλάτος Α καθορίζεται από την ενέργεια  της ταλάντωσης, δηλαδή από την ενέργεια που προσφέραμε αρχικά στο σύστημα ώστε  να αρχίσει να ταλαντώνεται. Σε όλη την διάρκεια της ταλάντωσης η ενέργεια παραμένει  σταθερή. Η ενέργεια μιας απλής αρμονικής ταλάντωσης είναι σταθερή και ανάλογη µε το τετράγωνο του πλάτους της. Απόδειξη της παραπάνω σχέσης. Αν το σώμα βρίσκεται ακίνητο στην θέση ισορροπίας, για να μετακινηθεί σε µια άλλη θέση πρέπει να του ασκηθεί κατάλληλη εξωτερική δύναμη F εξ . Κατά την μετακίνηση αυτή θα ασκείται στο σώμα και η δύναμη επαναφοράς.  Για να μετακινηθεί το σώμα στην θέση (x) θα πρέπει το μέτρο της εξωτερικής δύναμης να είναι ίσο ...

Ταλάντωση και Ελατήριο

Ελατήριο ονομάζεται ένα μηχανικό εξάρτημα το οποίο έχει την ικανότητα να αποθηκεύει μηχανική ενέργεια παραμορφώμενο προσωρινά. Συνήθως το σχήμα είναι ελικοειδές, αλλά υπάρχουν και ελατήρια σε σχήμα ράβδου, οι σούστες. Το κάθε ελατήριο μπορεί να παραμορφωθεί ως προς μία διάστασή του υπό την επίδραση δύναμης. Όταν ασκείται δύναμη σε αυτήν τη διάσταση, το ελατήριο παραμορφώνεται αποθηκεύοντας το έργο της δύναμης.   Ιδανικό ελατήριο Σε ιδανικά θεωρητικά ελατήρια ισχύει απόλυτα ο νόμος του Hook , δε χάνεται ενέργεια στο περιβάλλον και τα ελατήρια μπορούν πάντα να επιστρέψουν στο αρχικό τους μήκος. Επίσης η μάζα του ιδανικού ελατηρίου θεωρείται αμελητέα. [Στην πραγματικότητα χάνεται μικρό ποσό ενέργειας στο περιβάλλον ως θερμική ενέργεια, ενώ η παραμόρφωση μπορεί να γίνει μόνιμη. Κάθε ελατήριο έχει κάποια όρια αντοχής αν τα υπερβούν θα παραμορφωθεί ή θα σπάσει. Επιπλέον, με την επαναλαμβανόμενη χρήση το υλικό χάνει τις ιδιότητές του λόγω μηχανικής κόπωσης και αν ...

Απλή Αρμονική Ταλάντωση (Α.Α.Τ) - Συνισταμένη Δύναμη

Από την Α΄ Λυκείου γνωρίζεις τον θεμελιώδη νόμο της Μηχανικής (2 ος νόμος του Newton), ΣF=mα . Επίσης, όπως γνωρίζεις για να υπάρχει επιτάχυνση πρέπει να υπάρχει και δύναμη που ασκείται σε κάποιο σώμα. Στην Α.Α.Τ. ισχύει α=-ω 2 x, ο συνδυασμός αυτών των δυο σχέσεων δίνει τη σχέση:  Σ F=-m ω 2 x     Από τη σχέση αυτή φαίνεται ότι όταν ένα σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση η συνολική δύναμη που δέχεται είναι ανάλογη με την απομάκρυνση του σώματος από την Θ.Ι. της τροχιάς του και έχει αντίθετη φορά από αυτήν. Όταν το σώμα περνά από την Θ.Ι. η συνολική δύναμη που δέχεται ισούται με μηδέν. (Για το λόγο αυτό, ονομάζεται θέση ισορροπίας της ταλάντωσης). Επίσης, στις ακραίες θέσεις της ταλάντωσης η ΣF είναι μεγίστη. Στο βίντεο δες το διάνυσμα της δύναμης επαναφοράς (είναι πάντα προς την θέση ισορροπίας).      Αν συμβολίσουμε το γινόμενο mω 2 με D (που είναι σταθερό για κάθε ταλαντωτή), δηλαδή D = mω 2 Τότε θ...

Πως αποδεικνύουμε ότι ένα σώμα κάνει απλή αρμόνική ταλάντωση

Το είδες εδώ , τώρα λίγο πιο αναλυτικά. Σε ασκήσεις που έχουμε ένα σώμα συνδεδεμένο με ένα ελατήριο και μας ζητείται να αποδείξουμε ότι σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση δουλεύουμε πάντα έχοντας στο μυαλό μας ότι αρκεί να αποδείξουμε ότι σε μιά τυχαία θέση της κίνησης του σώματος η συνισταμένη δύναμη που ασκείται σε αυτό μπορεί να γραφεί στη μορφή:  Σ F=-Dx Για το σκοπό αυτό ακολουθούμε τα παρακάτω βήματα: 1. Σχεδιάζουμε το ελατήριο στη θέση φυσικού μήκους (ΘΦΜ). 2. Σχεδιάζουμε το σύστημα ελατήριο - σώμα στη θέση ισορροπίας του (Θ.Ι.) και   σχεδιάζουμε τις δυνάμεις που ασκούνται στο σώμα. (γράφουμε:)  Στη θέση ισορροπίας του συστήματος ισχύει   ΣF=0 Από τη σχέση αυτή για τη συνισταμένη των δυνάμεων στη θέση ισορροπίας προκύπτει μια συνθήκη για τις δυνάμεις που ασκούνται στο σώμα στην κατάσταση ισορροπίας. Δηλαδη:  Σ F =0  ή   mg - F ελ  =0   ή    mg = kx 1  (1) ...

Ταλάντωση και πλαστική κρούση

Θυμήσου την ορμή:  Για ένα σώμα μάζας m που κινείται µε ταχύτητα u η ορμή του p δίνεται από τη σχέση: p=mu Η ορμή p είναι ένα διανυσματικό μέγεθος το ο­ποίο έχει: μέτρο p = m u , διεύθυνση και φορά ίδια µε τη διεύθυνση και τη φορά της ταχύτητας u , μονάδα μέτρησης στο S.I. το 1 kg ∙ m/s (ισοδύναμη μονάδα είναι το 1 Ν∙s). Η ορμή, ως διανυσματικό μέγεθος, έχει όλες τις ιδιότητες των διανυσμάτων. Έτσι: μπορεί ν' αναλυθεί σε άξονες, δηλαδή σε συ­νιστώσες p x και p y, μεταβάλλεται αν μεταβληθεί τουλάχιστον ένα από τα στοιχεία της, δηλαδή το μέτρο της, η διεύθυνσή της ή η φορά της. Ο ρυθμός μεταβολής της ορμής (dp/dt) ισούται με την δύναμη ή τη συνισταμένη των δυνάμεων (ΣF) που ασκούνται στο σώμα. Προσοχή: Όταν στις ασκήσεις πρέπει να υπολογίσεις την μεταβολή της ορμής τότε θα υπολογίζεις την σχέση:    Δp = p τελ – p αρχ Ενώ όταν  ζητείται ο ρυθμό μεταβολής της ορμής θα υπολογίζεις τη σχέση:...

Αρχική Φάση Στην Απλή Αρμονική Ταλάντωση (Α.Α.Τ.) - Μεθοδολογία και Ασκήσεις

Σκοπός: Η ανάπτυξη δεξιοτήτων στις τριγωνομετρικές εξισώσεις σε συνδυασμό με τα βασικά μεγέθη της απλής αρμονικής ταλάντωσης .  Απαιτούμενες γνώσεις: Τριγωνομετρικές Εξισώσεις – Εξισώσεις στην Α.Α.Τ. Βασικές παρατηρήσεις:  1. Η ταλάντωση ενός σώματος δεν έχει αρχική φάση μόνο στην κατάσταση κατά την οποία τη χρονική στιγμή t=0 το σώμα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του έχοντας θετική ταχύτητα. Σε οποιαδήποτε άλλη κατάσταση η ταλάντωση του σώματος έχει αρχική φάση και την υπολογίζουμε μέσω των τριγωνομετρικών εξισώσεων.  2. Η αρχική φάση μιας απλής αρμονικής με βάση το σχολικό βιβλίο παίρνει τιμές:  0≤φο<2π rad. 3. Για να προσδιορίσουμε την αρχική φάση πρέπει να γνωρίζουμε σε κάποια χρονική στιγμή (συνήθως τη στιγμή t=0) την κατάσταση που βρίσκεται ο ταλαντωτής (δηλαδή, τις αλγεβρικές τιμές τουλάχιστον δύο μεγεθών: ταχύτητα, θέση, επιτάχυνση). Απλές ασκήσεις εφαρμογής των παραπάνω. 1. Στις παρακάτω περιπτώσεις να βρεθεί η αρχική φάση της ταλάν...

Κεντρομόλος δύναμη, φυγόκεντρος δύναμη και μπογιά: Τέχνη.

Κεντρομόλος δύναμη: Όταν ένα σώμα εκτελεί κυκλική κίνηση, δηλαδή περιστρέφεται διαγράφοντας κύκλο γύρω από ένα σταθερό σημείο στον χώρο, τότε στο σώμα ασκείται δύναμη η οποία έχει φορά προς το κέντρο του κύκλου αυτού που διαγράφει η τροχιά του. Αυτή η δύναμη ονομάζεται κεντρομόλος. Η κεντρομόλος δύναμη είναι η συνιστώσα της συνολικής δύναμης που ασκείται στο σώμα κατά τη διεύθυνση που ορίζει κάθε στιγμή η θέση του με το κέντρο της κυκλικής τροχιάς του, έχει κατεύθυνση (φορά) προς το κέντρο αυτό και είναι κάθε χρονική στιγμή κάθετη στην ταχύτητα του σώματος. Φυγόκεντρος δύναμη: Η φυγόκεντρος δύναμη είναι φαινόμενη (ψευδής) δύναμη που «αισθάνεται» ένα σώμα το οποίο εκτελεί κυκλική κίνηση, η οποία μοιάζει να το σπρώχνει (ή να το τραβά) να φύγει από την κυκλική του τροχιά, προς τα έξω. Κάθε σώμα που κινείται σε μη επιταχυνόμενο σύστημα αναφοράς τείνει να διατηρήσει την ταχύτητα προς την κατεύθυνση που έχει κάθε στιγμή. Η εξανάγκαση ενός σώματος να κινείται κυκλικά και όχι ευθύγρ...

Θέματα πανελληνίων εξετάσεων: Ταλαντώσεις

Τα θέματα των πανελληνίων μπορείς να τα δεις κι εδώ , αλλά σ’ αυτό το αρχείο θα βρεις όλα τα θέματα από το 2001 ως το 2012 τα οποία αναφέρονται στις ταλαντώσεις, αποκλειστικά,  μηχανικές, ηλεκτρικές. Καλή δουλειά σου εύχομαι. 

Η διαίρεση με το μηδέν και μια απόδειξη ότι ο περιπτεράς της γειτονιάς σας είναι καρότο.

Ένα πρόβλημα στα μαθηματικά είναι οι πράξεις με το μηδέν και ιδιαίτερα η διαίρεση με παρονομαστή το μηδέν. Γύρω από αυτό το πρόβλημα (ή την απροσδιοριστία αν θέλεις) έχουν γραφτεί διάφορα, πολλά από τα οποία ήταν μπούρδες, περί αποδείξεως του θεού κι άλλα τέτοια. Το παρακάτω κείμενο το οποίο το άντλησα από το blog Μαθη...μαγικα σου εξηγεί το εξής: πως μπορείς να αποδείξεις το οτιδήποτε κάνοντας μια λάθος μαθηματική υπόθεση. Για δες:  «Τι είναι το μηδέν, Μπαμπά ;» «Ο αριθμός των φτερωτών ελεφάντων που στέκονται δίπλα σου.» « Οι ροζ ή οι άσπροι;»    Το μηδέν δεν πειθαρχεί σε όλους τους κανόνες των αριθμών.O Ινδός μαθηματικός  Βραχμαγκούπτα παρότι ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε μαζί του ενδελεχώς, ομολογουμένως δεν κατάφερε να χειριστεί την διαίρεση. Την διαίρεσή ενός αριθμού με το μηδέν.Ο μεταγενέστερος του, επίσης Ινδός μαθηματικός Μπασκάρα γνώριζε ότι όσο μικρότερος είναι ο διαιρέτης σε μια διαίρεση τόσο  μεγαλύτερο είναι το πη...